Είναι πολλές φορές που οι άνθρωποι μέσα στην πορεία της ζωής τους θέτουν στόχους προσπαθούν για αυτούς, άλλοτε τους πετυχαίνουν και άλλοτε όχι. Μαθαίνουν όμως πράγματα για τους ίδιους μέσα και από τις δύο συνθήκες. Είτε προσληφθούν στην δουλειά που ονειρευόντουσαν είτε περάσουν στην σχολή που επιθυμούσαν, λαμβάνουν μια αίσθηση ικανοποίησης ότι ο κόπος τους άξιζε..
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που κάποιος χάσει κάτι ή δεν φτάσει εκεί που περίμενε; Ή αν δεν καταφέρει να δει τον εαυτό του έτσι όπως προσδοκούσε και φανταζόταν; Ως έναν επιτυχημένο επαγγελματία, μια υπομονετική μητέρα, έναν ποθητό σύντροφο; Τι θα συμβεί αν δει ότι έχει μεγάλο ψυχικό κόστος για τον ίδιο, να προσπαθεί να ισορροπήσει σε μια σχέση συντροφική, επαγγελματική, φιλική, γονεϊκή; Τι θα συμβεί αν κάποιος παραιτηθεί από τις επιλογές που έκανε και από τις προσδοκίες που είχε σε πρότερο χρόνο; Αν κλείσει ένα κύκλο της ζωής του και ανοίξει έναν άλλο, αν αλλάξει την αντίληψη που έχει για τον εαυτό του όσον αφορά την συντροφικότητα, την γονεϊκότητα ή την φιλία;
Υπάρχει περίπτωση από την μία να ανακουφιστεί και να απελευθερωθεί. Κάποιες φορές δεν είναι τόσο εύκολο να αποδεσμευτεί κανείς από τον έλεγχο των σχέσεων του και έτσι συνεχίζει να λειτουργεί επαναλαμβανόμενα ομοιοτρόπως. Επιλέγει να μένει, συντονισμένος στον ίδιο τόνο και ρυθμό, έστω και αν δεν λαμβάνει όσα προσδοκούσε κάποτε. Με τους φίλους δεν αισθάνεται εμπιστοσύνη, με τον σύντροφο αισθάνεται παραμέληση, στην δουλειά νιώθει ότι δεν αμείβεται όσο χρειάζεται και με τα παιδιά αυτοαξιολογείται ως ανεπαρκής. Παρ’ όλα αυτά παραμένει στην ίδια θέση, λειτουργώντας στερεοτυπικά με τον ίδιο τρόπο αποδεικνύοντας στον εαυτό του ότι αντέχει ή απλά επειδή δεν ξέρει πώς να είναι αλλιώς και αυτό ωσότου τα συναισθήματα της απογοήτευσης και της ακινητοποίησης να κλιμακωθούν. Ίσως είναι ο φόβος ότι θα αντικρίσει ένα πιο ευάλωτο κομμάτι του που δυσκολεύεται και ο ίδιος θα κρίνει εαυτώ ως αδύναμο ή δειλό..Έτσι δεν προχωρά σε μια αλλαγή.
Γιατί όμως η αντίληψη της αλλαγής, πολλές φορές έχει την έννοια της αποτυχίας; Ίσως γιατί η νοητική κατασκευή που κάνουμε για τον εαυτό μας και για τον κόσμο γύρω μας είναι τέτοια, που αν δεν φέρουμε σε πέρας αυτό που εμείς ορίσαμε ως επιτυχία, τότε τίποτε άλλο δεν έχει σημασία για εμάς. Αυτήν η μονοδιάστατη τελικά αντίληψη, η μονόδρομη θέαση του κόσμου και του εαυτού μας είναι που επιφέρει συναισθήματα άγχους, θλίψης, κατάθλιψης και απογοήτευσης.
Πως θα ήταν άραγε τα πράγματα αν στη ζωή μας δημιουργούσαμε πάνω από μία επιλογές;
Αν αντλούσαμε τελικά ικανοποίηση από ποικίλες σχέσεις και καταστάσεις και δεν εξαρτιόμασταν μονομανώς και ολοκληρωτικά από μια πτυχή της ζωής μας και από μια εικόνα του εαυτού μας; Αν τελικά κατασκευάζαμε περισσότερες από μια πόρτες στη ζωή μας και περιγράφαμε τον εαυτό μας χρησιμοποιώντας περισσότερες από μία λέξεις;
Με αυτόν τον τρόπο ίσως γίνεται ένας πιο λειτουργικός καταμερισμός των προσδοκιών μας και των συναισθηματικών μας επενδύσεων. Επενδύοντας συναισθηματικά στις σχέσεις, στην τέχνη, στον αθλητισμό, σε δραστηριότητες, σε κοινωνικές ομάδες και σε ό, τι έχει σημασία για εμάς, με έναν τρόπο που να μας ταιριάζει και να μας προσφέρει ψυχική ευεξία, γινόμαστε πιο πλήρεις. Αντιμετωπίζουμε διαφορετικά αυτό που ο καθένας θεωρεί «αποτυχία». Η «αποτυχία» μπαίνει σε άλλο φόντο, πιο θετικό και λιγότερο επιβαρυντικό για την ψυχική και σωματική υγεία μας. Όταν κλείνει ένας κύκλος και υπάρχει κάποιος άλλος για να ανοίξει είναι βοηθητικό από το να κλείνει ένας κύκλος και να διαδέχεται το κενό..
Έχουμε πολλά και ποικίλα χαρακτηριστικά, ρόλους και συναισθήματα. Περιγραφόμαστε από πολλά και όχι από ένα..αρκεί να φωτίσουμε όλες εκείνες τις πτυχές μας που έμειναν αναξιοποίητες..
Φανή Τζίκα
Ψυχολόγος
Ψυχοθεραπεύτρια
Οικογενειακή Θεραπεύτρια
