“Ισορροπώντας στην πολυπλοκότητα της πανδημίας. Αντιμετωπίζοντας τη συνθήκη περιορισμού στην εποχή του Covid-19”.

Μπροστά στη δεδομένη κοινωνική πραγματικότητα που διαμορφώθηκε από την πανδημία αλλά και από τις επερχόμενες περιόδους περιορισμού της κινητικότητας, οι σύγχρονοι άνθρωποι κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν δύο στρεσσογόνα γεγονότα. Από την μία η εμφάνιση και ταχύτατη διασπορά ενός ιού κινητοποιεί την αίσθηση της απειλής της ζωής και της υγείας του. Από την άλλη ο περιορισμός της κινητικότητας και η παραμονή στο σπίτι με στόχο τη διασφάλιση τη υγείας δημιουργεί μια αίσθηση μειωμένου ζωτικού χώρου.  Και στις δύο περιπτώσεις πιθανά να αναδυθούν συναισθήματα άγχους, φόβου και μια γενικευμένη αίσθηση ανασφάλειας και απώλειας του ελέγχου.

Παρόλα αυτά ο καθένας αντιλαμβάνεται, βιώνει και διαχειρίζεται με έναν διαφορετικό τρόπο τις στρεσσογόνες συνθήκες της ζωής του.

Το κάθε τι που συμβαίνει στη ζωή μας παίρνει νόημα όταν εντάσσεται σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Το πώς θα βιώσουμε δηλαδή αυτό που συμβαίνει σήμερα σχετίζεται με το πώς είναι η συναισθηματική μας διάθεση την τελευταία περίοδο. Μπορεί να ενδυναμώσει τα αρνητικά συναισθήματα που είχαμε ήδη και να πυροδοτήσει πιο έντονο άγχος. Πιθανότατα να φέρει στη επιφάνεια ήδη  υπάρχοντα προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις όπως στη σχέση του ζευγαριού, να εντείνει τις προϋπάρχουσες συγκρούσεις και δυσκολίες επικοινωνίας. Η κοινωνική κρίση στην εποχή του Κοροναϊού επηρεάζει βαθύτατα τα ζωντανά συστήματα, τα άτομα και τις οικογένειες.

Υπό αυτές τις συνθήκες κάποιος μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα άγχους, θλίψης, πανικού, γενική αίσθηση ανασφάλειας, ακινητοποίησης και ψυχικής εξουθένωσης. Το πώς θα εκφράσει ο κάθε άνθρωπος τα δύσκολα συναισθήματα που βιώνει στην παρούσα φάση σχετίζονται με το πώς γενικότερα διαχειρίζεται το στρες και τις αλλαγές στη ζωή του, με το τι πόρους συναισθηματικής στήριξης διαθέτει και με το ποια είναι η ψυχική ανθεκτικότητα που έχει κατακτήσει μέσα από τη βιωμένη εμπειρία του.

Τα παιδιά και η προσαρμοστική τους ικανότητα

 Κατά την διάρκεια των αλλαγών και των κρίσεων της ζωής τα παιδιά έχουν πιο έντονη ανάγκη από συναισθηματική ασφάλεια, οπότε φροντίζουμε να τους την παρέχουμε με την αγκαλιά, την συναισθηματική μας παρουσία και διαθεσιμότητα προσφέροντας ένα στέρεο συναισθηματικό έδαφος που θα ακουμπήσουν τις αγωνίες και τους φόβους τους. Η ψυχραιμία του γονέα καθησυχάζει το παιδί δίνοντας του την αίσθηση ότι υπάρχει ένας στοιχειώδης έλεγχος σε αυτήν την ευμετάβλητη κατάσταση.

Σε ένα πρακτικό καθημερινό επίπεδο προσπαθούμε να διατηρήσουμε μια ρουτίνα στη καθημερινότητα τους που να μην απέχει πολύ από αυτό που έκαναν πριν, η οποία παρέχει την αίσθηση της σταθερότητας και ότι η πραγματικότητα που ήξεραν μέχρι τότε δεν καταρρέει.

Εξηγούμε τι συμβαίνει με απλούς, κατανοητούς και συμβατούς με την ηλικία του κάθε παιδιού όρους. Είμαστε δίπλα τους για να εκφράσουν τις απορίες και τα συναισθήματα τους σχετικά με την κατάσταση.

Αξιοποιούμε τον χρόνο  που έχουμε για να κάνουμε μαζί τους δραστηριότητες που πιθανά δεν κάναμε πριν.

Ψυχική ανθεκτικότητα στην πανδημία

Τέλος για να διαχειριστούμε με τον λειτουργικότερο τρόπο αυτήν την κατάσταση χρειάζεται να ενδυναμώσουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα και τις δεξιότητες προσαρμογής μας.

Είναι στη φύση μας να στρεφόμαστε στον άλλο άνθρωπο για να ζητήσουμε στήριξη. Η συναισθηματική σύνδεση είναι μια ανθρώπινη ανάγκη που προσφέρει συναισθηματική ασφάλεια. Η κινητοποίηση του δικού μας  ανθρώπινου δικτύου, η αναζήτηση βοήθειας και στήριξης από τους σημαντικούς για μας ανθρώπους αλλά και το μοίρασμα των συναισθημάτων που προκύπτουν από το πώς βιώνουμε την εμπειρία του περιορισμού βοηθούν στο να νιώθουμε ασφάλεια. Με αυτόν τον τρόπο αποδυναμώνεται η αίσθηση της συναισθηματικής αποξένωσης και μοναξιάς.

Αξιοποιούμε τις δεξιότητες προσαρμογής της προηγούμενης εποχής περιορισμού. Αναρωτιόμαστε τι κάναμε και μας βοήθησε να αισθανθούμε καλύτερα.

Δημιουργούμε συνθήκες αντιστάθμισης στο άγχος και τον φόβο όπως είναι η άσκηση, η φροντίδα του εαυτού μας, η επικοινωνία με αγαπημένα πρόσωπα.

Τέλος να είμαστε αισιόδοξοι διατηρώντας θετική στάση απέναντι στην αλλαγή.

Φανή Τζίκα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Οικογενειακή Θεραπεύτρια